Κρυψορχία
Η κρυψορχία είναι η πιο συχνή συγγενής ανωμαλία των έξω γεννητικών οργάνων των αγοριών. Πρέπει να αντιμετωπιστεί έγκαιρα στη βρεφική ηλικία, ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι υπογονιμότητας και καρκίνου των όρχεων.
Τι είναι η κρυψορχία;
Η κρυψορχία είναι η παθολογική κατάσταση κατά την οποία ο ένας ή οι δύο όρχεις δεν έχουν κατεβεί από την κοιλιά του εμβρύου στη φυσιολογική τους θέση στο όσχεο κατά τη γέννηση του αγοριού.
Οι όρχεις μέχρι τον 6ο-7ο μήνα, και ενώ το έμβρυο βρίσκεται μέσα στην κοιλιά της μητέρας του αναπτύσσονται στην κοιλιακή χώρα δίπλα στο επίπεδο των νεφρών. Περίπου ένα μήνα πριν τη γέννα οι όρχεις μετακινούνται μέσω ενός μικρού ανοίγματος (καναλιού), του βουβωνικού πόρου στο όσχεο. Όταν οι όρχεις δεν ακολουθούν τη φυσιολογική κάθοδο, το βρέφος παρουσιάζει κρυψορχία.
Η κρυψορχία είναι η πιο κοινή συγγενής πάθηση του γεννητικού συστήματος στα αγόρια και εμφανίζεται πιο συχνά στα πρόωρα αγόρια. Στο 85% των περιπτώσεων είναι ετερόπλευρη και στο 15% αμφοτερόπλευρη.
Περίπου το 30% των πρόωρων αρσενικών βρεφών και 3% αυτών που γεννιούνται μετά από πλήρη κύηση παρουσιάζουν κρυψορχία. Στο 50% των περιπτώσεων κρυψορχίας, οι όρχεις κατεβαίνουν χωρίς ιατρική επέμβαση μέσα στο πρώτους τρεις μήνες ζωής των αγοριών.
Εάν δεν πραγματοποιηθεί με φυσικό τρόπο η κάθοδος των όρχεων μέσα στους πρώτους έξι μήνες είναι απαραίτητο να γίνει θεραπεία με χειρουργική επέμβαση, προκειμένου να μην υπάρξουν μη αναστρέψιμες βλάβες. Υπολογίζεται, λοιπόν, ότι τελικά περίπου ένα-δύο στα 100 βρέφη με κρυψορχία θα χρειαστούν θεραπεία.
Σε σπάνιες περιπτώσεις η κρυψορχία μπορεί να εμφανιστεί μετά τη βρεφική ηλικία και μέχρι το τέλος της εφηβείας.
Πού οφείλεται η κρυψορχία;
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εντοπίζεται συγκεκριμένη αιτία που τα βρέφη τα οποία γεννιούνται μετά από πλήρη κύηση παρουσιάζουν κρυψορχία χωρίς να υπάρχει καμία άλλη γενετική ανωμαλία. Εικάζεται, πάντως, ότι κάποια γενετικά χαρακτηριστικά, η υγεία της μητέρας και κάποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες διαταράσσουν αρνητικά τις ορμόνες και τη διαδικασία ανάπτυξης των όρχεων.
Το βέβαιο είναι ότι τα πρόωρα βρέφη, όπως και τα βρέφη με πολύ χαμηλό βάρος γέννησης έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν κρυψορχία.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κρυψορχίας;
Το μοναδικό σύμπτωμα είναι η απουσία ενός ή και των δύο όρχεων από το όσχεο. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί ο όρχις που δεν έχει κατεβεί να υποστεί συστροφή ή να τραυματιστεί και να προκαλέσει έντονο πόνο και αιμάτωμα.
Οι όρχεις που δεν κατεβαίνουν δεν λειτουργούν κανονικά όσον αφορά στη δυνατότητα για μελλοντική παραγωγή σπέρματος καθώς βρίσκονται σε θερμοκρασίες υψηλότερες από αυτές που επικρατούν στο όσχεο.
Όσο περισσότερο χρόνο παραμένουν οι όρχεις σε υψηλή θερμοκρασία τόσο μειώνονται οι πιθανότητες το σπέρμα να ωριμάσει κανονικά και αυξάνεται η πιθανότητα υπογονιμότητας ή και στειρότητας ειδικά σε περίπτωση αμφοτερόπλευρης κρυψορχίας. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, τα αγόρια με κρυψορχία έχουν 20% λιγότερες πιθανότητες να αποκτήσουν παιδιά και διπλάσιες πιθανότητες να καταφύγουν σε μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Η κρυψορχία επίσης, συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο καρκίνου των όρχεων, βουβωνοκήλης και συστροφής του όρχι.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της γίνεται από τον παιδοχειρουργό κλινικά. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, ένας έμπειρος γιατρός μπορεί να εντοπίσει τον όρχι με την ψηλάφηση στη βουβωνική χώρα. Ωστόσο, για τον εντοπισμό του μη ψηλαφητού όρχεως που βρίσκεται στην κοιλιακή κοιλότητα χρησιμοποιείται το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία. Τα τελευταία χρόνια η λαπαροσκόπηση προσφέρει πιο ακριβή και αξιόπιστα αποτελέσματα καθώς και τη δυνατότητα αποκατάστασης.
Πώς θεραπεύεται η κρυψορχία;
Η ορμονική θεραπεία, που στο παρελθόν είχε χρησιμοποιηθεί για την κάθοδο των όρχεων δεν συστήνεται πλέον για την αντιμετώπιση της κρυψορχίας. Η κύρια θεραπεία για την κρυψορχία είναι η χειρουργική επέμβαση που γίνεται είτε ανοιχτά είτε λαπαροσκοπικά για την καθήλωση του όρχεως στο όσχεο.
Η επέμβαση λέγεται ορχεοπηξία και πρέπει να πραγματοποιείται έγκαιρα, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος κακοήθειας και μελλοντικών αναπαραγωγικών διαταραχών. Ο ενδεδειγμένος χρόνος για την επέμβαση είναι μεταξύ των πρώτων 6 και 12 μηνών ζωής του βρέφους.
Η λαπαροσκόπηση, την οποία εφαρμόζει ο παιδοχειρουργός Κωνσταντίνος Φαρμάκης, είναι ο καλύτερος τρόπος για την ανεύρεση του μη ψηλαφητού όρχεως και στη συνέχεια την τοποθέτησή του στο όσχεο.