Φίμωση
Η φίμωση του πέους είναι φυσιολογική στα νεογνά και τα βρέφη και διορθώνεται από μόνη της τα πρώτα έτη ζωής των αγοριών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, η φίμωση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα και για αυτό οι γονείς πρέπει να ζητήσουν τη βοήθεια παιδοχειρουργού.
Τι είναι η φίμωση;
Φίμωση είναι η κατάσταση κατά την οποία η δερματική πτυχή στην άκρη του πέους, που ονομάζεται ακροποσθία (ή αλλιώς πετσάκι) είναι τόσο στενή, ώστε δεν είναι δυνατή η έλξη της για να αποκαλυφθεί η βάλανος, δηλαδή η κεφαλή του πέους.
Η φίμωση εμφανίζεται πολύ συχνά στα νεογνά και θεωρείται φυσιολογική. Η ακροποσθία αποχωρίζεται και ελευθερώνεται από μόνη της καθώς μεγαλώνει το παιδί. Έτσι, στο πρώτο έτος της ηλικίας η ακροποσθία έχει αποκολληθεί πλήρως στο 50% των βρεφών, ενώ μέχρι την ηλικία των τριών ετών στο 80-90% των παιδιών. Μόνο το 1% των νέων ηλικίας 16-18 ετών εμφανίζουν τελικά φίμωση.
Η αποκόλληση της ακροποσθίας από τη βάλανο γίνεται, αν χρειασθεί, μετά την ηλικία των 2-3 ετών μόνο από τον παιδοχειρουργό. Μην προσπαθείτε να ελευθερώσετε από μόνοι σας την ακροποσθία εφαρμόζοντας παλιές πρακτικές, που μπορεί να προκαλέσουν κακώσεις και μολύνσεις στην περιοχή.
Η βίαιη διάνοιξη της ακροποσθίας ενδέχεται να προκαλέσει παραφίμωση. Στην περίπτωση αυτή, η σφικτή ακροποσθία έλκεται προς τα πίσω και ακινητοποιείται πίσω από τη βάλανο με αποτέλεσμα τη διακοπή της φλεβικής κυκλοφορίας. Η βάλανος διογκώνεται και δεν αιματώνεται καλά και ενδέχεται να προκληθούν μη αναστρέψιμες βλάβες στο πέος. Η παραφίμωση είναι επείγουσα κατάσταση και εξαιρετικά επώδυνη και χρήζει άμεσης επέμβασης.
Πού οφείλεται η φίμωση;
Η φίμωση προκαλείται από τη στένωση της ακροποσθίας, η οποία προστατεύει τη βάλανο από εξωτερικούς κίνδυνους όπως για παράδειγμα εκδορές ή άλλους τραυματισμούς.
Η ακροπροσθία αρχίζει να αποκολλάται από την επιφάνεια της βαλάνου ήδη πριν από τη γέννηση. Κατά τη γέννηση το εξωτερικό ουρηθρικό στόμιο στη βάλανο είναι συνήθως ελεύθερο από την ακροπροσθία, ενώ η υπόλοιπη ακροπροσθία εξακολουθεί να είναι μερικώς προσκολλημένη στη βάλανο. Η φίμωση αυτή θεωρείται φυσιολογική στα νεογνά και, όπως αναφέραμε, η ακροποσθία ελευθερώνεται από μόνη της με την πάροδο της ηλικίας.
Σε μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να προκληθεί δευτεροπαθής φίμωση όταν από τραυματισμό ή λοίμωξη δημιουργηθεί ουλώδης ιστός. Η δευτεροπαθής φίμωση μπορεί να δημιουργηθεί από την επίμονη και επαναλαμβανόμενη βίαιη έλξη της ακροποσθίας, που έχει ως συνέπεια τον τραυματισμό της. Μπορεί επίσης να προκληθεί σε αγόρια που παρουσιάζουν συχνές ουρολοιμώξεις και φλεγμονές της ακροποσθίας.
Κατά τη διαδικασία της φυσιολογικής αποκόλλησης της ακροποσθίας σχηματίζεται μία λευκή ουσία ανάμεσα στο πετσάκι και τη βάλανο, η οποία ονομάζεται και «σμήγμα του πέους». Πρόκειται για επιθηλιακά κύτταρα που αποτελούσαν μέρους του δέρματος με το οποίο η ακροποσθία κολλούσε στη βάλανο.
Με την αποκόλληση της ακροποσθίας ξεκολλάνε και αυτά και συσσωρεύονται στις πτυχές του πέους. Φεύγουν από μόνα τους και δεν πρέπει να καθαρίζονται γιατί μπορεί να προκληθεί τραυματισμός.
Επίσης, πρέπει να γνωρίζεται ότι η φίμωση είναι διαφορετική κατάσταση από τον σχηματισμό των βαλανοποσθικών συμφύσεων, μία ιδιαίτερα συχνή πάθηση. Με τις συμφύσεις, ένα τμήμα της ακροποσθίας παραμένει κολλημένο στη βάλανο μετά τη γέννηση. Προοδευτικά και με την πάροδο του χρόνου οι βαλανοποσθικές συμφύσεις λύνονται μόνες τους.
Ωστόσο σε περίπτωση που σε κάποια αγόρια παραμένουν οι βαλανοποσθικές συμφύσεις ο παιδοχειρουργός θα προχωρήσει σε προσεκτική αποκόλληση των συμφύσεων, ώστε να απελευθερωθεί η ακροποσθία και να αποκαλυφθεί πλήρως η βάλανος.
Ποια είναι τα συμπτώματα της φίμωσης;
Η φίμωση συνήθως προκαλεί πρόβλημα όταν εμφανίζονται συμπτώματα. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι η διαστολή της ακροποσθίας κατά την ούρηση και η αδυναμία πλήρους ανάταξης της ακροποσθίας στα τρία έτη ή σε μεγαλύτερη ηλικία. Επίσης στα συχνά συμπτώματα περιλαμβάνονται η ερυθρότητα, ο πόνος και το οίδημα της ακροποσθίας που παραπέμπουν σε βαλανοποσθίτιδα ή ουρολοίμωξη.
Αν το παιδί σας εμφανίζει κάποιο από αυτά τα συμπτώματα χρειάζεται ιατρική διάγνωση.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της φίμωσης είναι απλή. Ο γιατρός θα σας ρωτήσει για τα συμπτώματα του παιδιού και το ιατρικό ιστορικό. Παράλληλα, θα προχωρήσει σε φυσική εξέταση του πέους και της ακροποσθίας.
Πώς θεραπεύεται η φίμωση;
Η θεραπεία της φίμωσης εξαρτάται από τα συμπτώματα που παρουσιάζει το παιδί, την ηλικία και τη σοβαρότητα της κατάστασης. Έτσι όταν στη φίμωση δεν υπάρχει ουλώδης ιστός η θεραπεία μπορεί να γίνει με τοπική εφαρμογή κορτιζονούχων αλοιφών, ώστε να χαλαρώσει το δέρμα.
Όταν, ωστόσο, τα συμπτώματα είναι σοβαρά με επαναλαμβανόμενες φλεγμονές της ακροποσθίας και της βαλάνου, προβλήματα στην ούρηση και επίμονες ουρολοιμώξεις ή όταν υπάρχει δευτεροπαθής φίμωση τότε η θεραπεία είναι η χειρουργική επέμβαση. Η βασική χειρουργική επέμβαση που εφαρμόζεται στη φίμωση είναι η περιτομή.
Πρόκειται για μία πολύ συνηθισμένη, ανώδυνη επέμβαση, την οποία πραγματοποιεί ο παιδοχειρουργός Κωνσταντίνος Φαρμάκης και η οποία αφορά στην αφαίρεση του στενωμένου τμήματος της ακροποσθίας και του πλεονάζοντος δέρματος και στη συνέχεια στην πλαστική αποκατάσταση της περιοχής.
Η ηλικία της επέμβασης εξαρτάται από τον βαθμό της στένωσης, αλλά συνήθως γίνεται στην προσχολική ηλικία. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί περιτομή και στη βρεφική ηλικία.
Η περιτομή εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις παραφίμωσης.