Οξεία σκωληκοειδίτιδα
Η oξεία σκωληκοειδίτιδα είναι η πιο γνωστή και συχνή πάθηση που απαιτεί επείγουσα χειρουργική επέμβαση στην παιδική και εφηβική ηλικία. Η έγκαιρη και σωστή διάγνωση είναι καθοριστικής σημασίας, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών.
Τι είναι η οξεία σκωληκοειδίτιδα;
Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι η οξεία φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης, ενός μικρού κομματιού τυφλού εντέρου σε σχήμα και μέγεθος μικρού δακτύλου, που βρίσκεται στην κάτω δεξιά πλευρά της κοιλιάς. Η απόφυση αυτή μοιάζει στο σχήμα με σκουλήκι, εξ ου και η ονομασία σκωληκοειδής.
Μέχρι πρόσφατα δεν γνωρίζαμε ποια ήταν η χρησιμότητα και η λειτουργία της σκωληκοειδούς απόφυσης στον ανθρώπινο οργανισμό. Τα τελευταία χρόνια, όμως, έρευνες έδειξαν ότι η σκωληκοειδής απόφυση φέρεται να συμμετέχει στην άμυνα του οργανισμού και είναι σημαντική για τη μικροβιακή ισορροπία στο παχύ έντερο και την εύρυθμη λειτουργία του.
Η οξεία σκωληκοειδίτιδα εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες και κατά κανόνα στις ηλικίες από 5 έως 20 ετών. Προσβάλλει και τα δύο φύλα με μεγαλύτερη συχνότητα, όμως, τους άνδρες. Υπολογίζεται ότι κάθε άνθρωπος έχει 7% έως 14% πιθανότητες να παρουσιάσει την πάθηση κάποια στιγμή στη ζωή του.
Αποτελεί τη συχνότερη φλεγμονή της κοιλιάς στα παιδιά και στους εφήβους αν και παρουσιάζεται σπάνια στις ηλικίες έως δύο ετών. Το 95% των φλεγμονών της σκωληκοειδούς, που παρατηρούνται κατά την παιδική ηλικία σημειώνεται στις ηλικίες 6-16 ετών.
Η οξεία σκωληκοειδίτιδα απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα, ώστε να μην προκαλέσει επιπλοκές με δυσάρεστες συνέπειες στην υγεία του παιδιού.
Πού οφείλεται η οξεία σκωληκοειδίτιδα;
Δεν είναι απόλυτα σαφή τα αίτια που προκαλούν οξεία σκωληκοειδίτιδα. Η πιθανότερη αιτία της φλεγμονής είναι η απόφραξη του αυλού της σκωληκοειδούς απόφυσης. Συγκεκριμένα, όταν η απόφυση γεμίζει με βλέννα, παράσιτα ή κόπρανα, η κυκλοφορία του αίματος πραγματοποιείται με δυσκολία.
Η κακή κυκλοφορία του αίματος ευνοεί τη γρήγορη ανάπτυξη μικροβίων με συνέπεια να προκληθεί φλεγμονή. Εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η φλεγμονή εξελίσσεται και οδηγεί σε νέκρωση του τοιχώματος της σκωληκοειδούς απόφυσης. Μάλιστα, σε περίπτωση που η σκωληκοειδής απόφυση διαρραγεί μπορεί να εξαπλωθούν βακτήρια στο εσωτερικό της κοιλιάς και να προκληθεί περιτονίτιδα, μία ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση για τον ασθενή.
Ποια είναι τα συμπτώματα της οξείας σκωληκοειδίτιδας;
Τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται η οξεία σκωληκοειδίτιδα δεν είναι πάντα τα ίδια. Ωστόσο, το βασικό σύμπτωμά της είναι ο πόνος στην κοιλιά. Τις περισσότερες φορές, αρχικά ο πόνος εκδηλώνεται γύρω από τον ομφαλό, ενώ τις επόμενες ώρες μετατοπίζεται στο κάτω δεξιό μέρος της κοιλιάς και επιδεινώνεται με τον βήχα ή την κίνηση.
Καθώς η φλεγμονή επιδεινώνεται, ο πόνος από τη σκωληκοειδίτιδα συνήθως αυξάνεται σε διάστημα 6 έως 12 ωρών και τελικά γίνεται πολύ έντονος. Άλλα συμπτώματα είναι η ναυτία, ο εμετός, η διάρροια, η δυσκοιλιότητα και η απουσία όρεξης, η μη άνετη βάδιση. Η θερμοκρασία παρουσιάζει συνήθως μικρή μεταβολή αλλά μπορεί να αυξηθεί με την εξέλιξη της νόσου.
Όσο μικρότερο είναι το παιδί τόσο ταχύτερη είναι η εξέλιξη των συμπτωμάτων. Στην ηλικία κάτω των 5 ετών η διάτρηση της σκωληκοειδούς απόφυσης συμβαίνει στο 70% των περιπτώσεων εντός λίγων ωρών.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας δεν είναι πάντα εύκολη. Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να γίνει έγκαιρα μέσα στις πρώτες 12 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, ώστε να αποφευχθεί η ρήξη της σκωληκοειδούς απόφυσης και η πρόκληση περιτονίτιδας. H οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι δύσκολο να διαγνωστεί επειδή ο ασθενής εμφανίζει συμπτώματα που είναι παρόμοια με άλλες αρρώστιες, όπως η ουρολοίμωξη και η γαστρεντερίτιδα.
Η διάγνωση γίνεται από εξειδικευμένο παιδοχειρουργό με λήψη ιστορικού και λεπτομερή κλινική εξέταση του παιδιού. Δίνεται έμφαση στην ψηλάφηση στην κοιλιά και ειδικότερα στο κάτω δεξί τεταρτημόριο.
Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να γίνουν εξετάσεις αίματος ή ενδεχομένως και γενική ούρων και ακτινογραφία. Η γενική εξέταση αίματος θα δείξει αν έχει αυξηθεί ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων και η CRP αν και ο φυσιολογικός αριθμός τους δεν αποκλείει την πάθηση.
Σε παιδιά κάτω των 5 ετών τα μη τυπικά κλινικά συμπτώματα καθιστούν τη διάγνωση εξαιρετικά δύσκολη. Σε αυτές τις περιπτώσεις πληροφορίες που βοηθούν στη διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας δίνει το υπερηχογράφημα κοιλίας, ενώ σε πιο αμφίβολα περιστατικά μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση η αξονική τομογραφία κοιλίας.
Πώς θεραπεύεται η οξεία σκωληκοειδίτιδα;
Έχει αποδειχθεί ότι η αντιμετώπιση της οξείας σκωληκοειδίτιδας με τη χρήση αντιβιοτικών δεν είναι αποτελεσματική. Ως εκ τούτου, η θεραπεία για την οξεία σκωληκοειδίτιδα και τις επιπλοκές της είναι μία και μοναδική: η άμεση χειρουργική αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης. Η χειρουργική επέμβαση εκτελείται είτε με την κλασική ανοικτή τομή είτε λαπαροσκοπικά σε ελάχιστο χρόνο και αναίμακτα.
Το παιδί αναρρώνει και επιστρέφει πολύ γρήγορα στις καθημερινές δραστηριότητες, ενώ η αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης δεν έχει καμία επίπτωση στη μετέπειτα υγεία του.
Ο Παιδοχειρουργός Κωνσταντίνος Φαρμάκης με εξειδικευμένη εκπαίδευση και μεγάλη εμπειρία στη λαπαροσκοπική χειρουργική εφαρμόζει τη λαπαρασκοπική μέθοδο για τη θεραπεία της οξείας σκωληκοειδίτιδας με γνώμονα πάντα την ασφάλεια των μικρών ασθενών.
Η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή πλεονεκτεί από την ανοιχτή μέθοδο για πολλούς λόγους. Είναι λιγότερο επώδυνη, έχει λιγότερες επιμολύνσεις τραύματος και μετεγχειρητικούς ειλεούς, μικρότερη παραμονή στην κλινική, ταχύτερη επιστροφή στη φυσιολογική σίτιση και τις δραστηριότητες και φυσικά πολύ καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.