Κύστη Ωοθήκης
Η κύστη ωοθήκης, ένας μικρός σάκος γεμάτος υγρό που εντοπίζεται εντός ή πάνω στην ωοθήκη, δεν αφορά μόνο τις ενήλικες γυναίκες, καθώς μπορεί να εμφανιστεί σε νεογνά και βρέφη, αλλά και σε κορίτσια που βρίσκονται στην εφηβεία. Η επίδραση των οιστρογόνων της μητέρας στο έμβρυο, αλλά και οι εμβρυικές γοναδοτροπίνες είναι οι παράγοντες που οδηγούν στη δημιουργία μιας κύστης στην ωοθήκη πριν καν το παιδί γεννηθεί, ενώ στην εφηβεία η συχνότερη αιτία είναι η διαταραχή της ωοθυλακιορρηξίας.
Κύστη ωοθήκης σε νεογνά και βρέφη
Η κύστη ωοθήκης που εμφανίζεται στο έμβρυο μπορεί να εντοπιστεί με υπερηχογράφημα μεταξύ της 28ης και 32ης εβδομάδας κύησης. Σε περίπτωση που η διάγνωση δεν γίνει στον προγεννητικό έλεγχο, τότε η κύστη ωοθήκης ενδέχεται να εκδηλωθεί στο νεογνό ή το βρέφος με έμετους, μετεωρισμό κοιλίας και δυσκοιλιότητα.
Υπολογίζεται ότι περί το 1 στα 2500 θηλυκά έμβρυα θα εμφανίσει κύστη ωοθήκης όσο βρίσκεται στην κοιλιά της μητέρας του, ενώ η κύστη αυτή θεωρείται ο πιο συχνός κυστικός όγκος κοιλίας στα θηλυκά νεογνά.
Συνήθως τέτοιες κύστες υποχωρούν από μόνες τους στον πρώτο χρόνο ζωής του παιδιού, ενώ είναι κατά 99% καλοήθεις, με την κακοήθεια να θεωρείται σπάνιο ενδεχόμενο. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον εντοπιστεί μια κύστη ωοθήκης, πρέπει να γίνονται οι απαραίτητες εξετάσεις, ώστε το ενδεχόμενο αυτό να αποκλειστεί.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της κύστης ωοθήκης μετά τον τοκετό εξαρτάται από το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά της. Το πρώτο βήμα στη θεραπεία της κύστης ωοθήκης, εφόσον αυτή είναι κάτω των 5 εκατοστών, είναι η παρακολούθηση με υπερηχογραφήματα μέχρι την ηλικία του ενός έτους, οπότε και συνήθως υποχωρεί από μόνη της.
Σε περιπτώσεις όμως που η κύστη είναι μεγαλύτερη από 5 εκατοστά, που περιέχει ίζημα, θρόμβους και συμπαγή μέρη ή υπάρχει κίνδυνος συστροφής της πάσχουσας ωοθήκης, τότε ενδείκνυται η χειρουργική προσέγγιση. Στόχος της χειρουργικής οδού είναι η εκτομή της κύστης, χωρίς να επηρεαστεί σημαντικά ο ωοθηκικός ιστός. Στη διάθεση του παιδοχειρουργού είναι μια σειρά τεχνικών, από το ανοικτό χειρουργείο και τη λαπαροσκοπική χειρουργική μέχρι την λαπαροσκοπικά υποβοηθούμενη κυστεκτομή.
Κύστη ωοθήκης στην εφηβεία
Η εμφάνιση κύστης ωοθήκης στην εφηβική ηλικία είναι ένα συχνό φαινόμενο και στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ασυμπτωματική. Όταν πάντως εμφανίσει συμπτώματα, αυτά είναι συνήθως πόνος και δυσφορία χαμηλά στην κοιλιά, αλλά και διαταραχή στην έμμηνο ρήση.
Στις περιπτώσεις εμφάνισης κύστης ωοθήκης στην εφηβεία μέριμνα του ιατρού είναι αυτή να αντιμετωπιστεί συντηρητικά και να αποφευχθεί η χειρουργική αφαίρεση, ώστε να μην επηρεαστεί η γονιμότητα του νεαρού κοριτσιού. Συνήθως άλλωστε οι απλές κύστες υποχωρούν σε διάστημα έως τριών μηνών. Η παρακολούθηση της κύστης με τακτικό υπερηχογραφικό έλεγχο, αλλά και η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής είναι οι ενδεδειγμένες πρακτικές.
Με δεδομένο ότι η γυναικολογική υγεία ξεκινά από τη στιγμή της γέννησης, οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν πως γυναικολογικές ασθένειες όπως η κύστη ωοθήκης είναι ένα ενδεχόμενο για το παιδί τους.