Αποκατάσταση σχιστιών
Οι σχιστίες είναι από τις πιο συχνές συγγενείς ανωμαλίες. Περιγράφονται ως το κενό στην περιοχή του άνω χείλους, της υπερώας και της γνάθου, που προκύπτει από τη μη σύνδεση των εμπλεκόμενων δομών του προσώπου κατά την εμβρυϊκή περίοδο.
Ουσιαστικά οι μαλακοί και σκληροί ιστοί του στόματος δεν καταφέρουν να αναπτυχθούν επαρκώς, όπως θα έπρεπε μεταξύ της 4ης και 12ης εμβρυϊκής εβδομάδας. Η συχνότητα εμφάνισής τους είναι 1 στις 1.000 γεννήσεις και αφορούν τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια. Οι συνηθέστερες σχιστίες είναι η χειλεοσχιστία και η υπερωιοσχιστία.
Σχιστίες και αίτια
Η χειλεοσχιστία και η υπερωιοσχιστία συνήθως εμφανίζονται μαζί –αλλά μπορεί και μεμονωμένα- και είναι κυρίως αισθητικό και ορθοδοντικό πρόβλημα, η υπερωιοσχιστία όμως μπορεί να έχει αντίκτυπο και στην ομιλία, στην κατάποση, ακόμα και στην ακοή.
Η χειλεοσχιστία πρέπει να αντιμετωπιστεί εντός των πρώτων μηνών της ζωής, ενώ η υπερωιοσχιστία στον όγδοο μήνα της ζωής. Σε κάθε περίπτωση η υπερωιοσχιστία είναι καλό να αντιμετωπίζεται πριν από τις πρώτες προσπάθειες του παιδιού να μιλήσει.
Αν και τα αίτια των σχιστιών δεν έχουν αποσαφηνισθεί, υπάρχει μια γενετική προδιάθεση, που σε συνδυασμό με περιβαλλοντικούς και άλλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα η κατανάλωση αλκοόλ ή το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη, μπορεί να ενεργοποιηθεί. Η κληρονομικότητά επίσης μπορεί να είναι παράγοντας κινδύνου. Η διάγνωση γίνεται κατά κανόνα προγεννητικά στο υπερηχογράφημα.
Σχιστίες και θεραπεία
Η θεραπεία των σχιστιών είναι χειρουργική και απαιτεί μια σειρά επεμβάσεων για να ολοκληρωθεί, που απέχουν χρονικά μεταξύ τους και φτάνουν μέχρι την έναρξη της εφηβείας. Έτσι η πρώτη επέμβαση γίνεται με σκοπό τη σύγκλιση του χείλους, συνήθως όταν το παιδί είναι 1-3 μηνών.
Η δεύτερη για την υπερώα όταν είναι 8 μηνών, ενώ, εφόσον απαιτηθεί, η επέμβαση για την αποκατάσταση της μύτης γίνεται στο 7ο έτος της ζωής του παιδιού. Κάποια χρόνια αργότερα, στην ηλικία των 8 με 10 ετών, ακολουθεί αν είναι απαραίτητο η οστεοπλαστική του ελλείμματος του φατνιακού οστού, η οποία συνδυάζεται και με ορθοδοντική θεραπεία, ώστε να επιτευχθεί φυσιολογική οστική ανάπτυξη στην άνω γνάθο. Το οστικό μόσχευμα προέρχεται συνήθως από το λαγόνιο οστό. Δεν αποκλείεται επίσης να απαιτηθούν και επεμβάσεις που σχετίζονται με την ακοή.
Μετά την ολοκλήρωση της επέμβασης για την αποκατάσταση σχιστιών, απαιτείται περίπου μία εβδομάδα για να αφαιρεθούν τα ράμματα που υπάρχουν στο στόμα και στο δέρμα. Συνήθως εμφανίζεται ένα οίδημα τις πρώτες ημέρες, ενώ ο ασθενής αντιμετωπίζει και μια δυσκολία στη μάσηση. Και τα δύο αυτά συμπτώματα περιορίζονται όσο περνούν οι μέρες.
Η νοσηλεία είναι μία μόλις ημέρα στις πρώτες δύο επεμβάσεις και 2 με 3 στην περίπτωση της οστεοπλαστικής. Στην οστεοπλαστική μπορεί να χρειαστεί η σίτιση να γίνει μέσω ρινογαστρικού καθετήρα. Ο μετεγχειρητικός πόνος δεν είναι πρόβλημα, καθώς ελέγχεται πλήρως με τη λήψη παυσίπονων.
Οι σχιστίες αποτελούν μια κατάσταση που συνήθως τρομάζει τους γονείς, μπορούν όμως πλέον να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά με σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές, σε συνδυασμό και με τη συμβολή διαφόρων ειδικοτήτων, όπως είναι οι ορθοδοντικοί και οι λογοθεραπευτές.